Oorzaken witte aanslag op de tong
Een witte aanslag op de tong kan erg veel verschillende oorzaken hebben. Vrijwel altijd zijn de tongpapillen vergroot. De tong wordt hierdoor erg ruw, wat zowel voelbaar als zichtbaar is. Tussen de tongpapillen kunnen micro-organismen gaan ophopen, samen met dode lichaamscellen en voedselresten.

Bij een witte tong is het evenwicht tussen de micro-organismen op de tong vaak enigszins verstoord. Wanneer het evenwicht tussen de verschillende micro-organismen verdwijnt, gaan sommige bacteriën of schimmels zich explosief vermeerderen. Een veelvoorkomende oorzaak is een slechte weerstand. Er zijn echter meer factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan.

Roken en alcoholverbruik
Zowel tabak als alcohol hebben een negatieve invloed op de gezondheid van de tong. Beide doden ze bacteriën op de tong. Dit kan ertoe leiden dat het biologische evenwicht op de tong (ernstig) verstoord raakt. Ook kunnen zowel tabak als alcohol de tongpapillen aantasten. Deze kunnen opzwellen als gevolg van kleine ontstekingen, waardoor de tong ruw wordt. Een ruwe tong ondersteunt de ophoping en groei van bacteriën en schimmels op de tong. Voorkom deze problemen door:
– minder vaak te roken
– minder vaak te drinken
– drank te drinken met een lager alcoholpercentage

Goede gezondheid en eet- en drinkgewoontes
Verschillende eet- en drinkgewoontes kunnen een witte tongaanslag veroorzaken. Wanneer er te weinig wordt gedronken, ontstaat er een droge mond. Dit is niet bevorderlijk voor de tong en kan leiden tot het ontstaan van aanslag. Een droge mond kan ook ontstaan wanneer er teveel door de mond wordt geademd.

Het dagelijkse dieet moet voldoende ruwe voeding bevatten. De tongpapillen slijten dagelijks enigszins af, mede dankzij voedsel dat langs de tong komt. Wanneer er vooral gepureerd, zacht eten wordt genomen, slijten de tongpapillen niet voldoende af. Hierdoor worden de tongpapillen te lang en kan er langzaam een witte tong ontstaan. Ruw voedsel is bijvoorbeeld (grof) brood en veel soorten vlees.

Het is verder belangrijk dat het dieet gevarieerd en compleet is, zodat het afweersysteem zo sterk mogelijk is. Een vitamine B3-tekort is een belangrijke veroorzaker van een witte tong en andere tongaandoeningen. Verder is het verstandig om dagelijks voldoende te bewegen. Bij een goede gezondheid krijgen micro-organismen op de tong minder kans om zich buitenproportioneel te vermeerderen.

Irritaties in de mond
De tong kan ontstoken raken wanneer er irritaties in de mond aanwezig zijn, zoals:
– een beugel of spalkje dat in de tong prikt
– een scherpe rand van een tand die in de tong prikt
– regelmatig op de tong bijten
– verbranding van de tong door te warme drank of te warm eten

Infecties en aandoeningen
Soms ligt er een specifieke aandoening of infectie ten grondslag aan de witte tong.
– leukoplakie: leukoplakie veroorzaakt een witte kleur op de tong die niet kan worden weggeschraapt. Er ontstaat geen aanslag, zoals meestal het geval is bij een witte tong. In veel gevallen wordt leukoplakie veroorzaakt door langdurig roken en alcoholgebruik. In ongeveer 5% van de gevallen gaat leukoplakie over in mondkanker.
– landkaarttong: een landkaarttong is een onschuldige aandoening die kan leiden tot een witgekleurde tong. Bij een landkaarttong zijn rode, gladde vlekken op de tong zichtbaar. Deze worden omgeven door een wit of witgrijs beslag. Naar schatting heeft 1 á 2% van de bevolking last van een landkaarttong.
– schimmelinfectie: een witte aanslag kan ook ontstaan als gevolg van een schimmelinfectie. Meestal gaat het om de Candida-schimmel. Spruw is hier een bekend voorbeeld van. Spruw treedt meestal op bij een verstoord biologisch evenwicht op de tong. Ook bij een zwak immuunsysteem ontstaat spruw sneller. De schimmel die normaal gesproken geen kans heeft op de tong, groeit ineens explosief. Dergelijke schimmelinfecties treden vaker op bij een zwakke weerstand. Een schimmelinfectie is met medicijnen makkelijk te behandelen.
– lichen planus: lichen planus is een ontstekingsreactie van het mondslijmvlies. Hierbij ontstaan verheven, witte lijntjes op de tong. In sommige gevallen zijn deze lijnen erg dik. Lichen planus is een auto-immuunziekte. Dit wil zeggen dat het eigen afweersysteem de lichaamseigen cellen aanvallen. Waarom dit gebeurt, is niet geheel duidelijk.
– syfilis: syfilis is een ernstige seksueel overdraagbare aandoening die onder andere zweertjes in de mond kan veroorzaken. Deze zweertjes kunnen wit verkleuren. Syfilis is zeldzaam, jaarlijks raken in Nederland ongeveer 480 mensen besmet met de syfilisbacterie. In Vlaanderen zijn dit er ongeveer 380.

Medicijnen
Sommige medicijnen kunnen een witte tong veroorzaken. Met name antibiotica zijn bekende veroorzakers van een witte, vieze tongaanslag. Sommige antibiotica doden de bacteriën op de tong, waardoor het biologische evenwicht op de tong verstoord raakt. Bepaalde bacteriën krijgen vervolgens de overhand en veroorzaken een witte tongaanslag.